نگارش دربارهٔ حضرت فاطمه سلام الله علیها از سدههای نخستین هجری مورد توجه مسلمانان بهویژه شیعیان قرار داشته است.[۲۰۸] در یک تقسیمبندی، آثاری را که راجع به فاطمه تألیف یا جمعآوری شده میتوان به سه دسته مُسنَدنگاری، مَنقَبَتنگاری و زندگینامهنویسی تقسیم کرد.[۲۰۹] در میان مسندها و مجموعههای رواییای که شیعیان تدوین کردهاند، «دلائل الامامة» اثر طبری، کهنترین مسند موجود دربارهٔ فاطمه(س) است.[۲۱۰] برخی دیگر از مسندهای شیعیان عبارتند از: «مسند فاطمة الزهراء» اثر عزیزالله عطاردی، «مسند فاطمه زهرا» اثر سید حسین شیخ الاسلامی، «نهج الحیاة» (فرهنگ سخنان فاطمه) اثر محمد دشتی، «مسند فاطمه» اثر مهدی جعفری،[۲۱۱] از میان مناقبنگاریها نیز میتوان به چند کتاب زیر اشاره کرد: «مناقب فاطمة الزهراء و ولدها» اثر طبری آملی،[۲۱۲] «فضائل فاطمة الزهراء از نگاه دیگران» اثر ناصر مکارم شیرازی، «فاطمه زهرا از نظر روایات اهل سنت» اثر محمد واصف.[۲۱۳] از میان مسندهای اهلسنت دربارهٔ فاطمه(س) میتوان به «السقیفه و فدک» اثر جوهری بصری، «مَن رُویَ عَن فاطمة مِن اولادِها» اثر ابنعقده جارودی و «مسند فاطمه» اثر دارقطنی شافعی و از میان مناقبنگاریها میتوان به «فضائل فاطمة الزهراء» اثر حاکم نیشابوری، «الثغور الباسمة فی فضائل السیدة فاطمة» اثر جلالالدین سیوطی و «اتحاف السائل بما لفاطمة من المناقب و الفضائل» اثر محمدعلی مناوی اشاره کرد.[۲۱۴] دانشنامه فاطمی(س) زیر نظر علیاکبر رشاد نیز در شش جلد به زندگی، منزلت، آثار و معارف حضرت فاطمه(س) و مباحث فقهی، حقوقی و اجتماعی زن و خانواده پرداخته است. این دانشنامه در سال ۱۳۹۴ش در هفدهمین همایش کتاب سال حوزه برگزیده شد.[۲۱۵]
دیدگاهها