نکاتی از آیه مبارکه 30 سوره شریفه مرسلات

منتشرشده توسط حمید حاجی اسمعیلی اردکانی در تاریخ

باسمه تعالی

نکاتی از آیه مبارکه 30  سوره شریفه مرسلات

*نظر علامه طباطبایی رحمه الله علیه : «مفسرین گفته‏اند: مراد از این «ظل» سایه دودی است که از آتش جهنم بالا می‏رود هم چنان که در جاى دیگر فرموده: «وَ ظِلٍّ مِنْ یَحْمُومٍ» (واقعه/43).

و نیز در مورد انشعاب آن به سه شعبه گفته‏اند: این اشاره است به عظمت دود جهنم، چون دود وقتی خیلی متراکم و عظیم باشد شاخه شاخه می‏شود.»[1]

 *به معنای سه جهت: مراد از «ظِلٍّ ذِی ثَلاثِ شُعَبٍ» سایه‏اى است که از دود عظیم آتش دوزخ ایجاد مى‏شود، امّا روشن است که این سایه نه فقط آرامش بخش نیست بلکه سوزنده و آزار دهنده است.

این دود به قدرى متراکم و عظیم است که شاخه شاخه مى‏شود، شاخه‏اى از بالاى سر، شاخه‏اى از طرف راست و شاخه‏اى از سمت چپ، فرد دوزخى را فرامى‏گیرد و در کام خود فرو مى‏برد. زبانه‏هایى که از آتش دوزخ برمى‏خیزد، همانند قصرهاى بلند دنیوى است و همچون شترانِ زرد رنگ است. گویا قرآن، کاخ‏نشینان و زراندوزان را تهدید مى‏کند که مراقب باشید گرفتار شراره هاى قصرگونه دوزخ نشوید.[2]

* معنای سه گانه :«مراد از سه شاخه دود در اینجا اشاره به سه گانه  ی مرگ، رستاخیز و حسابرسی توسط خداوند است که کافران تکذیب می کردند. در حالی که این سه رویداد حتمی است و برای هیچ کس گریزی از آنها نیست. و این سه رویداد به یقین تبدیل به عذابی می شود که که در آیات بعدی وصفشان می آید.»[3]

*بيان عرفانی : «خصوصيت سه شعبه: 1- به جهت آنكه حجاب نفس از انوار قدس سه است: حس، خيال، وهم. 2- به سبب آنكه مؤدى به آن عذاب، قوه واهمه كه واقع در دماغ، و غضب كه طرف راست قلب، و شهوت كه در يسار قلب است؛ و لذا در روايت است: الظلّ هو دخان جهنّم له ثلث شعب محيط بالكافر، شعبة تكون فوقه و شعبة عن يمينه و شعبة عن يساره. [4]سايه دودى است در جهنم محيط به كافر، و سه شعبه دارد: يكى بالاى سرش، و يكى طرف راست، و يكى طرف چپ.در معالم- نقل نموده: گردى بزرگ از جهنم بيرون آيد و سه شعبه منشعب شود. 1- نور، بر سر مؤمنان سايه افكند. 2- دخان، بر سر منافقان متوقف.3- زبانه خالص، بر سر كافران بايستد. [5]

موعظه: هر كه خواهد از اين «ظل من يحموم» ايمن گردد، امروز به نور عقل متمسك شده، از تيرگى صفت بهيمى و سبعى بگذرد، و تهذيب اخلاق نموده، از معاصى اجتناب نمايد و به طاعت و عبادت مشغول شود، تا به توفيق الهى و لطف سبحانى در جرگه مؤمنان داخل، و در ظل عنايت عرش حضرت منان، سر افراز گردد.»[6]


[1] – از علامه طباطبایی رحمه ا… علیه، المیزان ، ذیل آیه مورد بحث

[2] – تفسیر نور(10جلدى)، ج‏10، ص: 343

[3] – محمد اسد ، خاور شناس برجسته ی اتریشی- لهستانی ، قابل رویت در  http://tadabbor.org/

[4] –  ملا فتح الله کاشانی ، منهج الصادقين، جلد 10، صفحه 120.

[5] – همان ، جلد 13 – صفحه 436

[6] – همان

دسته‌ها: مقاله

حمید حاجی اسمعیلی اردکانی

من معلم و اندکی طلبه ام .....

0 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

Avatar placeholder

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *