نکاتی از آیه مبارکه 30 سوره شریفه مرسلات
باسمه تعالی
نکاتی از آیه مبارکه 30 سوره شریفه مرسلات
*نظر علامه طباطبایی رحمه الله علیه : «مفسرین گفتهاند: مراد از این «ظل» سایه دودی است که از آتش جهنم بالا میرود هم چنان که در جاى دیگر فرموده: «وَ ظِلٍّ مِنْ یَحْمُومٍ» (واقعه/43).
و نیز در مورد انشعاب آن به سه شعبه گفتهاند: این اشاره است به عظمت دود جهنم، چون دود وقتی خیلی متراکم و عظیم باشد شاخه شاخه میشود.»[1]
*به معنای سه جهت: مراد از «ظِلٍّ ذِی ثَلاثِ شُعَبٍ» سایهاى است که از دود عظیم آتش دوزخ ایجاد مىشود، امّا روشن است که این سایه نه فقط آرامش بخش نیست بلکه سوزنده و آزار دهنده است.
این دود به قدرى متراکم و عظیم است که شاخه شاخه مىشود، شاخهاى از بالاى سر، شاخهاى از طرف راست و شاخهاى از سمت چپ، فرد دوزخى را فرامىگیرد و در کام خود فرو مىبرد. زبانههایى که از آتش دوزخ برمىخیزد، همانند قصرهاى بلند دنیوى است و همچون شترانِ زرد رنگ است. گویا قرآن، کاخنشینان و زراندوزان را تهدید مىکند که مراقب باشید گرفتار شراره هاى قصرگونه دوزخ نشوید.[2]
* معنای سه گانه :«مراد از سه شاخه دود در اینجا اشاره به سه گانه ی مرگ، رستاخیز و حسابرسی توسط خداوند است که کافران تکذیب می کردند. در حالی که این سه رویداد حتمی است و برای هیچ کس گریزی از آنها نیست. و این سه رویداد به یقین تبدیل به عذابی می شود که که در آیات بعدی وصفشان می آید.»[3]
*بيان عرفانی : «خصوصيت سه شعبه: 1- به جهت آنكه حجاب نفس از انوار قدس سه است: حس، خيال، وهم. 2- به سبب آنكه مؤدى به آن عذاب، قوه واهمه كه واقع در دماغ، و غضب كه طرف راست قلب، و شهوت كه در يسار قلب است؛ و لذا در روايت است: الظلّ هو دخان جهنّم له ثلث شعب محيط بالكافر، شعبة تكون فوقه و شعبة عن يمينه و شعبة عن يساره. [4]سايه دودى است در جهنم محيط به كافر، و سه شعبه دارد: يكى بالاى سرش، و يكى طرف راست، و يكى طرف چپ.در معالم- نقل نموده: گردى بزرگ از جهنم بيرون آيد و سه شعبه منشعب شود. 1- نور، بر سر مؤمنان سايه افكند. 2- دخان، بر سر منافقان متوقف.3- زبانه خالص، بر سر كافران بايستد. [5]
موعظه: هر كه خواهد از اين «ظل من يحموم» ايمن گردد، امروز به نور عقل متمسك شده، از تيرگى صفت بهيمى و سبعى بگذرد، و تهذيب اخلاق نموده، از معاصى اجتناب نمايد و به طاعت و عبادت مشغول شود، تا به توفيق الهى و لطف سبحانى در جرگه مؤمنان داخل، و در ظل عنايت عرش حضرت منان، سر افراز گردد.»[6]
[1] – از علامه طباطبایی رحمه ا… علیه، المیزان ، ذیل آیه مورد بحث
[2] – تفسیر نور(10جلدى)، ج10، ص: 343
[3] – محمد اسد ، خاور شناس برجسته ی اتریشی- لهستانی ، قابل رویت در http://tadabbor.org/
[4] – ملا فتح الله کاشانی ، منهج الصادقين، جلد 10، صفحه 120.
[5] – همان ، جلد 13 – صفحه 436
[6] – همان
0 دیدگاه